Hàng chục ngàn hộ trồng cà phê ở Tây nguyên như ngồi trên lửa khi cà phê đến kỳ thu hoạch lại không kiếm ra nhân công, giá xuống thấp, mất mùa và đối mặt với nạn trộm cắp.

Giá trị xuất khẩu nông lâm thủy sản 11 tháng đầu năm đạt 27,41 tỷ USD, giảm 1,9% so với cùng kỳ năm 2014.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thuỷ sản tháng 11 năm 2015 ước đạt 2,57 tỷ USD, đưa giá trị xuất khẩu của ngành 11 tháng đầu năm lên 27,41 tỷ USD, giảm 1,9% so với cùng kỳ năm 2014.

Dự báo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) về xuất khẩu cà phê của Việt Nam niên vụ 2015-2016 sẽ tăng 30%, lên mức kỷ lục 28,7 triệu bao, đang làm ngành cà phê Việt phấn chấn. Nhưng cùng với đó, vẫn còn nhiều nỗi lo đang chờ ở phía trước.

Trong 11 tháng năm 2015, theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cà phê là mặt hàng sụt giảm mạnh nhất trong nhóm hàng nông - lâm - thuỷ sản xuất khẩu, giảm đến 27,7% về khối lượng và giảm 30,2% về giá trị so cùng kỳ năm 2014.

Cụ thể, tháng 11/2015, xuất khẩu cà phê ước đạt 85.000 tấn với giá trị đạt 162 triệu USD, đưa khối lượng xuất khẩu cà phê 11 tháng qua chỉ đạt 1,13 triệu tấn với tổng giá trị khiêm tốn là 2,3 tỷ USD, thua sút nhiều so với năm ngoái.

Thời gian gần đây, giá khoai lang tím Nhật tại Bình Tân (Vĩnh Long) tăng vùn vụt, gấp gần 4 lần so với hơn 1 tháng trước. Giá tăng, người dân bắt đầu quay lại trồng khoai nhưng vẫn phập phồng lo sợ vì có thể giá sẽ tiếp tục xuống thấp như trước đây.

Đầu mùa, giá khoai lang tím Nhật liên tục rớt giá thảm khiến nhiều nông dân điêu đứng, bỏ cả ruộng khoai chẳng màng thu hoạch vì tiền thuê nhân công còn cao hơn cả tiền bán khoai. Có thời điểm giá khoai lang tím Nhật chỉ còn từ 150.000 - 200.000 đồng/giạ (60kg). Tuy nhiên, càng về cuối mùa, khoai lang tím Nhật càng tăng giá. Đến thời điểm hiện tại thương lái thu mua khoai lang tím Nhật ngay tại ruộng với giá từ 800.000 - 900.000 đồng/giạ, cao gấp gần 4 lần so với trước đó hơn 1 tháng.

Không chỉ đứng số một thế giới về sản lượng và giá trị xuất khẩu, ngành điều Việt Nam có thể nói là ngành hiếm hoi xuất khẩu công nghệ ra nước ngoài.

Nếu trước đây một cái máy bóc vỏ lụa mua từ Ý có giá tới 27.000 euro (gần 650 triệu đồng tính theo tỉ giá hiện nay) thì hiện nay doanh nghiệp chế biến xuất khẩu hạt điều Việt chỉ phải bỏ ra 250 triệu đồng do sử dụng công nghệ trong nước. Chính vì vậy hầu hết doanh nghiệp chế biến hạt điều đều sử dụng máy móc trong nước sản xuất.

“Không chỉ tiết kiệm được hàng tỉ đồng chi phí đầu tư máy móc, thiết bị mà điều đáng nói là chất lượng, công nghệ máy móc Việt Nam còn hiệu quả, chính xác không thua kém hàng ngoại” - ông Nguyễn Xuân Khôi, Giám đốc Công ty Khuôn máy Việt, hội viên Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), tự tin nói.

Giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh

Ông Khôi cho biết thêm, ngành chế biến xuất khẩu hạt điều có chín công đoạn thì hiện nay tám công đoạn sử dụng máy móc, thiết bị trong nước.

Điều này hoàn toàn khác với cách đây 4-5 năm. Khi đó doanh nghiệp điều hầu như phải nhập khẩu 100% máy móc từ Trung Quốc, Ý, Ấn Độ. Có những loại máy nhập từ Ý giá hơn 1 tỉ đồng, sắm hết chín công đoạn, mỗi doanh nghiệp phải bỏ hàng chục tỉ, thậm chí hàng trăm tỉ đồng đối với những công ty quy mô lớn.

Để khắc phục tình trạng phải phụ thuộc máy móc ngoại, doanh nghiệp điều đã liên kết với các doanh nghiệp cơ khí trong nước nghiên cứu chế tạo thành công nhiều loại máy móc, thiết bị cho các công đoạn chế biến xuất khẩu hạt điều. Nếu so về giá thành, giá máy móc Việt Nam chỉ bằng 50%-80% giá máy móc nhập khẩu.

gành cá tra vẫn đầy khó khăn, dù các ngành các cấp và nhất là đội ngũ doanh nghiệp cùng nông dân nuôi cá nỗ lực nhiều năm qua. Cùng Tạp chí Thủy sản Việt Nam nghe ý kiến của Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Cá tra Việt Nam, TS Võ Hùng Dũng (ảnh), về cái nhìn tổng thể và giải pháp sắp tới.

hị trường nội địa còn nhiều "sân chơi" cho các doanh nghiệp; điều quan trọng là họ có tận dụng, khai thác được lợi thế hay không". Đó là khẳng định của ông Ngô Quang Tú (ảnh), Trưởng phòng Chế biến, Bảo quản Thủy sản - Cục Chế biến, Thương mại Nông Lâm Thủy sản và Nghề muối (Bộ NN&PTNT).