Vụ mía chồng chất khó khăn

TX Ninh Hòa là vùng trồng mía trọng điểm của tỉnh Khánh Hòa, với trên 11.000 ha mía. Những ngày này, theo quan sát của chúng tôi, nông dân đã cơ bản đã thu hoạch xong vụ mía.

Năm nay người trồng mía gặp nhiều khó khăn

Xã Ninh Tân có hơn 1.100 ha mía, theo bà Hoàng Thị Hòa, Chủ tịch Hội Nông dân xã, cho đến ngày 12/6 bà con đã chặt bán cho 2 nhà máy đường của Cty CP Đường Việt Nam (Cam Lâm) và Cty CP Đường Biên Hòa - Ninh Hòa (TX Ninh Hòa) khoảng 41.442 tấn mía (1.145 ha), năng suất từ 35- 45 tấn mía cây/ha (giảm 5- 10 tấn/ha), chữ đường cũng giảm, bình quân chỉ từ 7-9,5 CCS. Sở dĩ năng suất giảm do ảnh hưởng bão số 12 năm ngoái, làm mía đổ ngã, đẩy chi phí tiền công chặt mía lên cao ngất. Mặt khác do thiếu nhân công, cộng với niên vụ đầu tiên Cty CP Đường Việt Nam thay đổi phương thức thu mua mía, từ mua tại ruộng sang mua tại nhà máy, nên nông dân tự thuê xe rất chật vật.

Hỏi về chuyện lãi lỗ, ông Võ Ngọc Phi Vũ, Chủ tịch UBND xã Ninh Tân cho biết, hầu hết bà con không có lãi, thậm chí còn thua lỗ nặng. Ông Phan Dũng ở thôn Bắc, xã Ninh Tân xác nhận: “Chưa có vụ mía nào nông dân khổ như vụ này. Ngoài năng suất, chữ đường mía giảm thì giá mua mía giảm 100.000 đ/tấn so với năm ngoái (800.000 đồng/tấn với mía 10 CCS). Nhưng khổ nhất là đỏ mắt thuê lao động chặt mía. Trước công chặt mía trên 1.000 đồng/bó, nay tăng lên từ 1.500- 2.000 đồng/bó (bó 10kg). Nhưng chặt mía xong rồi, nông dân phải tự kiếm xe chở mía, có khi tài xế gây phiền hà, đẩy chi phí tăng cao. Nhiều trường hợp mất 5 - 7 ngày, thậm chí 10 ngày mía mới được chở về nhà máy, hao hụt kinh khủng”.

Ông Dũng còn cho biết, hầu hết nông dân thua lỗ, ít nhất từ 5-10 triệu đồng/ha. Như gia đình ông với 8ha mía, tổng thu hơn 300 tấn, thấp hơn nhiều so với năm ngoái, đã chữ đường chỉ quanh mức 8CCS, ước thua lỗ 40- 50 triệu.

Tương tự tại huyện Diên Khánh, ai nấy đều thở dài ngao ngán. Do nếm vụ “mía đắng” nên nông dân chẳng mặn mà đầu tư cho vụ mía tiếp theo. Họ cho rằng, nếu việc thu mua mía cứ theo phương thức tại cổng nhà máy thì nông dân luôn bất trắc, thua thiệt.

Kêu gọi ổn định sản xuất

Trước những khó khăn của nông dân, bà Lương Kim Ngân, Chi cục phó Chi cục Trồng trọt – BVTV Khánh Hòa cho biết, UBND tỉnh vừa có văn bản chỉ đạo về việc ổn định sản xuất mía đường cuối niên vụ 2017 - 2018 và những niên vụ sau.

Theo đó, UBND tỉnh giao các địa phương thống kê chính xác lượng mía nguyên liệu chưa thu hoạch, báo cáo tình trạng chậm hay ngưng thu mua mía của dân. Rà soát các vùng trồng mía năng suất kém, nhất là vùng đồi có độ dốc lớn hơn 10% để xây dựng kế hoạch chuyển đổi sang cây trồng khác.  Tuy nhiên bà Ngân gợi ý, việc chuyển đổi cây trồng phải căn cứ vào điều kiện từng vùng về khí hậu, đất và nước, để chuyển đổi cho phù hợp. Sở NN-PTNT sẽ tổng hợp nhu cầu chuyển đổi theo định hướng của tỉnh.

Cũng theo bà Ngân, việc niên vụ đầu tiên Cty CP Đường Việt Nam thay đổi phương thức mua mía từ mua mía tại ruộng sang thu mua tại cổng nhà máy, UBND tỉnh đã chỉ đạo các phòng chuyên môn, phối hợp với Hội Nông dân, Hiệp hội Mía đường xem xét hợp đồng, tư vấn giúp người trồng mía thuận lợi trong đầu tư niên vụ mới 2018 - 2019.

Đề nghị Cty CP Đường Việt Nam gặp gỡ người trồng mía, kịp thời ghi nhận phản ánh, điều chỉnh hợp lý khâu hỗ trợ vận chuyển và thu hoạch mía. 2 Cty đường trên địa bàn tỉnh nghiên cứu, đưa ra các chính sách hỗ trợ phù hợp nhằm ổn định vùng nguyên liệu và thu nhập cho người trồng mía.

Bà Lương Kim Ngân cho biết niên vụ mía 2017-2018, toàn tỉnh Khánh Hòa trồng 18.600 ha mía, đến thời điểm này đã thu hoạch trên 90% diện tích, năng suất 43-45 tấn/ha (giảm 5-7 tấn/ha so với năm ngoái). Bà Ngân cũng thừa nhận, không chỉ năng suất thấp, mà giá thu mua mía của 2 nhà máy đường đều giảm, từ 70-100 ngàn đồng/tấn so với năm ngoái.