Vào đầu năm nay, VFA đặt ra mục tiêu xuất khẩu cho cả năm trong khoảng 6,5-7 triệu tấn. Theo VFA, hiện gạo Việt Nam vẫn chịu áp lực lớn nhất từ sự cạnh tranh của Thái Lan. Cụ thể, thị phần gạo của của Việt Nam tại châu Phi đang co hẹp mạnh do mất thị phần trước gạo Thái.
Nguyên nhân là vì Thái Lan đang tìm mọi cách xuất khẩu để lấy tiền trả nợ nông dân và giảm bớt tồn kho quá lớn. Ước mức tồn kho của chính phủ Thái hiện nay còn khoảng 14 đến 17 triệu tấn, chưa tính sản lượng thu hoạch mới của nông dân trong thời gian tới. Còn lượng gạo tồn kho của Ấn Độ tính đến ngày 1-4 là 20,27 triệu tấn, theo báo cáo của VFA.
Bên cạnh đó, những nước lâu nay vẫn nhập khẩu gạo của Việt Nam cũng đang có xu hướng chuyển sang mua gạo của Thái. Theo VFA, hiện Malaysia cũng đã mua hầu hết gạo Thái Lan cho nhu cầu trong năm 2014, trong khi Indonesia chưa có nhu cầu nhập khẩu.
Vì thế, gần như xuất khẩu gạo Việt Nam phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc, nước đã trở thành thị trường gạo lớn nhất của Việt Nam trong 2 năm qua và sẽ tiếp tục đứng đầu trong thời gian tới do nhu cầu ngày càng tăng và lợi thế thị trường gần, vận chuyển thuận lợi, đặc biệt là xuất khẩu qua biên giới.
Tuy nhiên, do phụ thuộc vào thị trường này nên doanh nghiệp dễ bị ép giá và rủi ro không thực hiện hợp đồng khi giá thị trường biến động.
Từ những thông tin trên nên VFA đã giảm chỉ tiêu xuất khẩu gạo cho cả năm xuống còn 6,2 triệu tấn.
Năm 2013, Việt Nam xuất khẩu 6,61 triệu tấn gạo theo chính ngạch, giá trị đạt gần 2,95 tỉ đô la Mỹ, giảm hơn 17% về lượng và gần 20% về giá trị so với năm 2012. Giá gạo xuất khẩu bình quân cả năm 2013 là 435 đô la Mỹ/tấn, giảm 5% so với 2012.
Chương trình tạm trữ 1 triệu tấn gạo đã kết thúc vào ngày 30-4. Theo VFA, có 130 thương nhân xuất khẩu gạo trong và ngoài hiệp hội đã mua được 995.494 tấn qui gạo, đạt 99,55% kế hoạch.
