Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, từ năm 2012 đến nay, Trung Quốc đã trở thành thị trường lớn nhất của gạo Việt Nam. Nếu tính cả chính ngạch lẫn tiểu ngạch, mỗi năm, gạo XK sang Trung Quốc chiếm khoảng trên 50% tổng lượng gạo XK của Việt Nam.

Năm 2016 này, Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục là thị trường lớn nhất của gạo Việt Nam. Ông Bùi Huy Hoàng, Tham tán Thương mại tại Trung Quốc, cho biết nước này đang nhập khẩu gạo ngày càng nhiều hơn. Năm 2015, Trung Quốc NK tới 3,35 triệu tấn gạo, tăng 1,15 triệu tấn so với 2,2 triệu tấn vào năm 2012.

Việt Nam đang là nước cung cấp gạo lớn nhất cho Trung Quốc, chiếm 54% lượng gạo NK của nước này.Do Trung Quốc đang tiếp tục áp dụng chính sách tạm trữ và mua theo giá sàn với gạo nội địa, khiến cho giá gạo nội địa của nước này cao hơn nhiều so với giá gạo NK, vì thế, nhu cầu dùng gạo NK ở Trung Quốc vẫn rất lớn trong những năm tới. Dự báo của Vụ Nghiên cứu Kinh tế (Bộ Nông nghiệp Mỹ) cho hay, trong năm nay Trung Quốc có thể NK kỷ lục tới 4,7 triệu tấn gạo....

Cũng theo ông Bùi Huy Hoàng, có một thực tế đáng buồn là mỗi năm Trung Quốc NK từ Việt Nam hàng triệu tấn gạo, nhưng tại các siêu thị của nước này, lại không thấy gạo mang tên Việt Nam.

Về điều này, ông Huỳnh Thế Năng, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, doanh nghiệp Trung Quốc mua gạo Việt Nam về, đem chế biến rồi trộn với loại gạo gần giống của Trung Quốc. Xong họ đóng bao, đề tên gạo Trung Quốc, rồi đưa vào siêu thị. Vì thế, thực tế gạo Việt Nam đã được bán nhiều trong các siêu thị Trung Quốc, nhưng lại phải mang tên gạo nước này.

Thông tin từ các tham tán thương mại cho thấy với các Hiệp định Thương mại tự do đã ký kết, gạo Việt Nam đang có nhiều cơ hội ở nhiều thị trường khác.

Tại thị trường Hàn Quốc, nước này đang NK trên 400 ngàn tấn gạo mỗi năm. Điều đáng chú ý là Hàn Quốc đã có những điều chỉnh về chính sách đối với gạo NK như bãi bỏ quy định ưu tiên 50% hạn ngạch NK cho 4 quốc gia (Trung Quốc, Thái Lan, Mỹ và Úc), tổ chức đấu thầu công khai cho các nước XK gạo, không phân biệt gạo NK dùng để ăn hay chế biến. Những thay đổi trên sẽ tạo cơ hội tốt hơn cho gạo Việt Nam thâm nhập vào Hàn Quốc..

Ông Nguyễn Bảo, Tham tán thương mại tại Campuchia cho hay, các nhà XK gạo nước này đang rất lo lắng về khả năng cạnh tranh với gạo Việt Nam tại EU (chiếm 2/3 lượng gạo XK của Campuchia), do Việt Nam đã được EU cấp hạn ngạch NK 70 ngàn tấn gạo với thuế suất NK là 0%.

Tuy nhiên, ông Huỳnh Thế Năng cho rằng để tận dụng được những ưu thế mà TPP và các Hiệp định thương mại tự do khác mang lại, nhằm giảm phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc, gạo Việt Nam phải vượt qua những thách thức không nhỏ. Trong đó, thách thức lớn nhất vẫn là dư lượng chất BVTV.

Chẳng hạn, hiện nay, ở Việt Nam đang có tới hàng trăm loại thuốc BVTV có chứa 7 chất mà Mỹ đã cấm. Bên cạnh đó, nhiều nông dân vẫn sử dụng những chất cấm trong canh tác lúa. Năm 2015, đã có một số doanh nghiệp có những lô hàng gạo bị nước ngoài trả lại do phát hiện có chất cấm.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, từ đầu năm đến ngày 18/2, các doanh nghiệp đã XK qua đường chính ngạch được 589.646 tấn gạo, trị giá FOB 235,880 triệu USD. Như vậy, lượng gạo XK cho đến nay đã cao hơn nhiều so với tổng lượng gạo XK trong 2 tháng đầu năm 2015 (421.202 tấn). Ngoài thị trường Trung Quốc, hiện tại, các doanh nghiệp Việt Nam đang bận rộn giao hàng theo các hợp đồng Chính phủ đã ký với Philippines, Indonesia, Malaysia, giao hàng theo hợp đồng thương mại đi châu Phi…..

cre:nongnghiep.vn