Không chỉ tăng sản lượng khai thác, mà kể cả cơ cấu sản phẩm cũng đã chuyển dịch theo hướng tích cực, các loại hải sản như tôm, mực và cá có giá trị kinh tế cao ngày càng khai thác nhiều và sản lượng đánh bắt xa bờ luôn chiếm tỷ lệ gần 3/4. Đây được coi là một trong những tín hiệu mới về hướng phát triển nghề cá tỉnh nhà.
Theo Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản (KT&BVNLTS) tỉnh Ninh Thuận, trong vụ cá Nam đã có một bộ phận ngư dân trong tỉnh đã vươn khơi khai thác tại các ngư trường vùng biển Trường Sa - giàn khoan DK1, chủ yếu là các tàu nghề lưới rê nilon của ngư dân phường Mỹ Đông (TP Phan Rang-Tháp Chàm). Ở huyện Thuận Nam, ngư dân xã Cà Ná và xã Phước Diêm, với nghề pha xúc cũng đã thực hiện khai thác tại các ngư trường xa từ Bình Thuận đến Sóc Trăng và vùng biển Cà Mau - Kiên Giang. Đáng phấn khởi là nhờ tổ chức hình thành và đẩy mạnh hoạt động các Tổ hợp tác trong nghề đánh bắt và liên kết giữa các khâu (khai thác, chế biến, dịch vụ hậu cần thương mại ở các cảng cá, bến cá) nên tình hình tiêu thụ nhanh hơn và giá sản phẩm tiếp tục tăng so với năm trước. Tính đến thời điểm này, vùng biển tỉnh đã thành lập được 72 tổ ngư dân đoàn kết sản xuất trên biển với 321 tàu cá tham gia. Ông Trần Chiêm, ngư dân phường Mỹ Đông chia sẻ: Tổ ngư dân đoàn kết chúng tôi có 11 tàu cá công suất 300 - 400 CV chuyên hành nghề lưới rê. Nhờ mô hình hợp tác này, các ngư dân an tâm, thường xuyên tổ chức đánh bắt hiệu quả ở các vùng biển xa bờ. Về ứng dụng khoa học kỹ thuật, nổi bật là việc đưa máy dò ngang vào thực tiễn đánh bắt hải sản đã làm tăng sản lượng khai thác bình quân từ 50 - 55%. Nhờ hiệu quả chứng minh rõ, đến nay toàn tỉnh có khoảng 155 tàu có máy dò ngang và hiện còn khá nhiều tàu xa bờ đang tiếp tục đặt hàng để lắp đặt.
Để có được kết quả khai thác hải sản như trên, theo kỹ sư Đặng Văn Tín, Chi cục Trưởng Chi cục KT&BVNLTS tỉnh, trước hết là do sự phát triển của năng lực tàu cá trong tỉnh. Hiện nay, toàn tỉnh đã có 2.731 tàu cá, với tổng công suất 268.865 CV, riêng tàu cá từ 90 CV trở lên có 918 chiếc, chiếm 33% số tàu thuyền. So với đầu năm 2014, năng lực tàu cá toàn tỉnh đã có thêm 50 tàu đóng mới với công suất bình quân 387 CV. Từ khi có Nghị định số 67/2014/NĐ-CP, ngày 7/7/2014 của Chính phủ về Một số chính sách phát triển thủy sản, có dịp đi về các miền biển gặp gỡ, trao đổi với một số chủ tàu cá, chúng tôi ghi nhận tinh thần hồ hởi của ngư dân khi nêu quyết tâm đóng tàu lớn, chuyển dịch nghề vươn khơi xa đánh bắt làm giàu cho gia đình, quê hương và góp phần bảo vệ chủ quyền lãnh hải. Nếu trong giai đoạn 2010 - 2013, chỉ có 11 chiếc đánh bắt khơi xa, thì cuối năm ngoái đã tăng lên 33 chiếc, xu hướng đó đang tiếp tục qua đăng ký của ngư dân. Cùng với yếu tố cơ cấu tàu cá đang chuyển dịch theo hướng đánh bắt xa bờ, đáng chú ý là hoạt động dịch vụ hậu cần nghề cá tương đối phát triển trên các cảng cá, bến cá, đủ khả năng đáp ứng cho 80% nhu cầu hoạt động khai thác hải sản. Bên cạnh đó còn có khoảng 24 tàu làm nghề dịch vụ thu mua hải sản trên biển, góp phần vào sự thay đổi dần nhận thức, tư duy hoạt động khai thác đánh bắt của ngư dân.
Triển khai kế hoạch khai thác hải sản trong những năm tới, Chi cục KT&BVNLTS đã xác định mục tiêu tăng cường bám biển, mở rộng ngư trường khai thác, đặc biệt là tuyến khơi; áp dụng một số công nghệ khai thác tiên tiến, tiếp cận và tổ chức đánh bắt phù hợp. Theo đó, phấn đấu năm 2015 đạt chỉ tiêu khai thác 72.000 tấn hải sản các loại, đảm bảo 100% tàu cá trong tỉnh đều được trang bị an toàn; đặc biệt là tiếp tục phối hợp cùng chính quyền địa phương vận động chủ các tàu khai thác hải sản ở vùng biển xa trang bị máy thông tin liên lạc sóng HF có tích hợp thiết bị định vị vệ tinh GPS. Để đạt được chỉ tiêu trên, Chi cục KT&BVNLTS đề ra một số biện pháp tổ chức liên kết khai thác trên biển đảm bảo tăng năng suất đánh bắt, giảm chi phí sản xuất, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế.
Nhận định về sự phát triển của nghề cá tỉnh nhà, Kỹ sư Đặng Văn Tín nói: Từ kết quả đạt được năm qua, tôi cho rằng đã có tín hiệu mới qua ý thức cần phải đóng thuyền to, tàu lớn và hợp tác liên kết với nhau để vươn ra khơi xa đánh bắt dài ngày của ngư dân. Hy vọng đó sẽ là tiền đề tạo ra bước đột phá quan trọng đối với hoạt động khai thác hải sản của tỉnh ta trong năm 2015.
