“Nước mắm truyền thống từng một thời đứng trước khó khăn khi cạnh tranh với nước mắm công nghiệp. Thế nhưng, nếu làm nước mắm bằng tất cả tâm huyết dành cho người tiêu dùng, thì sản phẩm vẫn có chỗ đứng trên thị trường”. Đó là chia sẻ của anh Đào Trọng Mười (1981) ở thôn Sơn Trà, xã Bình Đông (Bình Sơn), người sinh ra trong một gia đình có truyền thống làm nước mắm hơn ba thế hệ.
Bà ngoại từng làm nghề mắm. Rồi đến người mẹ cũng mưu sinh bằng nghề này để nuôi đàn con. Hương vị nước mắm truyền thống thân thuộc đến nỗi khi lớn lên, dù đi đâu Mười vẫn nhớ về những thùng gỗ ủ cá trong nhà.
“Cái nghề này gắn bó và nuôi sống bao nhiêu thế hệ trong gia đình. Nhưng rồi, có giai đoạn nghề mắm truyền thống thoi thóp, mẹ tôi đã phải dần bán những thùng mắm. Vì thế, để có vốn đầu tư vực dậy nghề làm nước mắm truyền thống của gia đình, tôi đã đăng ký đi xuất khẩu lao động ở Hàn Quốc”, Mười kể lại.
Sau 5 năm cần mẫn làm việc tại xứ sở kim chi, kiếm được số vốn kha khá, Mười ngược đường về quê, tìm cách khôi phục nghề làm nước mắm, với cái xưởng mang tên Mười Quý (ghép với tên người mẹ từng gửi gắm biết bao tâm huyết với nghề nước mắm truyền thống).
Càng đi sâu tìm hiểu nước mắm truyền thống, Mười càng bị mê hoặc bởi màu sắc, vị mặn, mùi hương và thành phần dinh dưỡng của loại nước chấm quen thuộc của người Việt. Gần như chàng trai 8X này dành phần lớn thời gian say sưa với các công đoạn muối cá, ủ chượp, rút nước mắm. Đến nỗi chỉ cần nhìn màu sắc, ngửi mùi hương của các loại mắm có trên thị trường, Mười biết ngay chất lượng nước mắm và nguyên liệu đầu vào.
Trong khi các loại nước mắm khác nhãn hiệu chứa nhiều thành phần, thì nước mắm Mười Quý chỉ đề vỏn vẹn thành phần gồm cá cơm và muối biển, không pha màu, mùi, không chất bảo quản. Nhờ đó, sản phẩm của cơ sở Mười Quý được nhiều người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh tin dùng. Từ sản lượng 20 tấn/năm, đến nay cơ sở Mười Quý nhập vào khoảng 100 tấn cá/năm để làm nguyên liệu ủ mắm. Mỗi tháng cơ sở của anh cung ứng ra thị trường hơn 2.000 lít nước mắm.
Làm thật và lãi thật, anh Mười đăng ký thương hiệu hẳn hoi. Giữa năm 2018, cơ sở sản xuất nước mắm Mười Quý được Sở KH&CN cấp nhãn hiệu riêng. Và hành trình phát triển nghề làm mắm truyền thống của gia đình đang ngày càng rộng mở... Đặc biệt, sản phẩm nước mắm của cơ sở Mười Quý đã được xã Bình Đông (Bình Sơn) đưa vào đề án “Mỗi xã một sản phẩm” của địa phương.
Mạnh Khoa Báo Quảng Ngãi
